Historie

Een beetje geschiedenis…

Net voor de 1e Wereldoorlog, in het eerste decennium van de vorige eeuw, ontstonden overal in de Regio initiatieven ter oprichting van turnverenigingen. Niet zoals wij ze nu kennen, met veel jeugd, maar uitsluitend bedoeld voor mannen.

Op 6 oktober 1906 werd in Bleijerheide in het toenmalige restaurant Bost aan het Dumontplein door Johan Bosch, Piet Leunissen, Willem Heimans, Julius Amkreutz en Johan Sterk, de vader van de bekende Bleijerheidse trainer Wiel Sterk, de vereniging Kracht door Volharding (KDV), opgericht.
Op 31 december 1909 volgde Kerkrade met de oprichting van Eendracht door de gebroeders Thevissen, J. Schings, A. Renkens, A. en L. Wiertz, L. Starmans, K. Vondenhoff, H. Rooks, J. Meyer, J. Handels, J. Sijstermans en L. Ritten.

In 1947 volgde in Chèvremont de vereniging Rap, opgericht door onder andere de heer Bloemen, onderwijzer en de heer Brokamp, bekend uit de scoutingwereld.
Vele jaren leefden ze naast elkaar, bestreden elkaar en er was sprake van enerzijds respect, anderzijds felle tot zeer felle concurrentie. Maar tijden veranderen, ook in de turnsport. De gymnastiek en turnvereniging krijgt concurrentie van veel andere sporten. Ook commerciële instellingen als dansscholen en Fitnesscentra verschijnen op de markt. Het ledental loopt terug, de turnvereniging spreekt minder aan, de accommodaties zijn verouderd, de aansluiting met de nationale en regionale top wordt moeilijker en de verenigingen komen in een negatieve spiraal terecht die waarschijnlijk zou leiden tot een kwijnend bestaan, misschien zelfs opheffing.

Eendracht nam in 1993 het initiatief om te trachten deze spiraal te doorbreken. De turnsport moest een eigentijds onderkomen krijgen. Daardoor was schaalvergroting noodzakelijk, want de hoge kosten voor een echte turnzaal zijn niet door 1 kleine vereniging te dragen. De Kerkraadse verenigingen werden gepolst over eventuele samenwerking of fusie. Na een aarzelend begin leiden deze kontakten in 1994 tot de fusie tussen Rap en Eendracht. De eerste plannen voor een turnzaal lagen toen bij de gemeente. KDV was ook geïnteresseerd, maar keek nog even de kat uit de boom. Pas na goedkeuring van de plannen door de gemeenteraad besloot KDV om ook mee te fuseren. Zodoende werd in 1995 de vereniging “Balans” opgericht, met als fusiepartners KDV, Eendracht en Rap. Als rechtspersoon werd de oudste vereniging omgedoopt in “Balans” waardoor op oprichtingsdatum van de vereniging 1906 is, het jaar waarin KDV werd opgericht.
Het 90-jarig jubileum werd pas in 1997 gevierd. Vertraging bij de bouw van het Turncentrum en het verlangen om opening en jubileum gezamenlijk in 1997 te vieren leidden tot dat jaar uitstel.

In 2002 kwam de fusie tot stand tussen “Balans” en RKTVK Kaalheide. De naam “Balans” bleef gehandhaafd. Een klein deel van RKTVK splitste zich af en ging verder onder de naam Turnvereniging St. Jozef. De laatst genoemde vereniging werd in 2006 opgeheven.

Hallo beste bezoeker,

Ik ben Gymnastiek. Ik vertel graag iets over mijzelf.
Ik ben al een heel oud kereltje. Ik liep al tussen de Atheners en de Spartanen rond omstreeks 1000 jaar voor Christus. Voorheen was ik al in China, Egypte en India geweest, dus neem me niet kwalijk als ik mijn leeftijd niet meer precies weet.
Destijds amuseerden we ons kostelijk met boogschieten, stokvechten, worstelen en boksen. Meestal voor ons plezier, maar een beetje trainen voor de oorlog heeft er toch heel lang bijgezeten. Soms vonden ze me belangrijk, dan weer word ik in een hoekje geduwd, maar ik heb alles overleefd.
In de achttiende eeuw moest ik me in Europa zowaar op school met de jeugd bezig houden. Door mij kregen ze orde en tucht bijgebracht. Opeens vonden ze me weer belangrijk. Ook buiten de school maakte ik furore. In Berlijn kwam een zekere Ludwig Jahn op het idee om de opgeschoten jeugd in de buitenlucht te laten oefenen. Hij opende een oefenweide buiten de stad, de “Hasenheide”, van waaruit het turnen zich snel verspreidde. Er waren wat evenwichtsbomen, klimtoestellen en voor het eerst mocht ik aan de brug en rek bungelen. Dat was lol, al had ik toen nog nooit van spanning gehoord. We hadden toen toch al verplichte en keuze oefeningen op die toestellen, maar als we met onze oefeningen van toen nu mee zouden doen, zou het niet veel worden. Maar het toestel turnen was toen geboren.

Bonden

In 1867 heb ik in Duitsland al de eerste Turnbond opgericht. Van daaruit trok ik naar Nederland, waar in 1886 het NGV, later KNGV, ontstond. Dit was en is de oudste sportbond van Nederland.
De Katholieken kregen er ook wel zin in. In de parochies stichtten sportieve kapelaans gymclubs en de Bisschoppen bemoeiden zich er ook al mee, met als resultaat dat de eerste Diocesane Gymnastiekbonden ontstonden, die in 1909 de latere Nederlandse Katholieke Gymnastiek Bond vormden, de bond waar jullie gymclubjes bij aangesloten waren tot 1987.
In dat jaar fuseerden de NKGB met het KNGV tot KNGB. In Limburg werd er nog aardig tegengestribbeld. Jullie voorzitter heeft toen, als technisch voorzitter van de NKGB, die fusie er ook mee doorgeduwd. Dat heeft niet iedereen in Limburg hem in dank afgenomen, maar nu 20 jaar later moet ik toch zeggen dat het allemaal goed is afgelopen. In het jaar 1999 kwam er ook een fusie tussen de KNGB en de Christelijke Gymnastiekbond en nu bestaat er nog maar één gymnastiekbond in Nederland, namelijk de KNGU.
In het jaar 2006 werd in Nederland overgegaan van 14 regiodistricten tot 4 grotere districten.

Verandering

Ik heb al gezegd dat ik in de loop van mijn leven erg veranderd ben. Eerst alleen buiten spelen of voorbereiden voor de strijd. Later het toestel turnen en de gymnastiek op school. Omstreeks 1920 kwam er ook iets bij voor de vrouw, want voor die tijd keek ik nog niet zo naar vrouwen. Nou ja, toen ik jong was. Speciaal voor hen heb ik de ritmische gymnastiek bedacht. Dat was ongeveer rond 1920. nou, dat maakte in die tijd en lang daarna wel iets los. Vooral de kleding was in jullie streek vaak kleding tot felle discussies met de geestelijkheid.

Maar ja, ook dat hebben we gewonnen. In 1969 maakte ik op vakantie in Zweden kennis met een mooie Zweedse die me gebruikte onder de naam “Jazzgymnastiek”. Veel strakker en moderner dan de ritmische gymnastiek, en het werd in Nederland meteen een succes. Vanaf die tijd gingen de ontwikkelingen snel. Het is net of als je ouder wordt alles sneller gaat. In 1975 zag ik de eerste wedstrijd met het nieuwe toestel, de minitrampoline. Ik deed me ook niet meer zo veel pijn, want de eerste landingsmatten lagen in de zalen, moet je nu eens in het Turncentrum gaan kijken, daar licht 160 m³ schuim. Als je je daar pijn doet, ben je het ook zelf schuld.

De Jazzgymnastiek bracht ook van alles op gang. De ene stroming volgt op de andere, Jazzdansen, callanetics, aerobics, streetdance, het wordt allemaal gedaan. Soms doen ze of het geen familie van me is, maar het aerobic heb ik toch maar weer fijn teruggehaald in de familiekring. In 1996 organiseerde de KNGB de wereldkampioenschappen in ons land. Af en toe steekt een oude familietak weer de kop op. In 1989 vonden ze het weer nodig om acrobatiek van stal te halen. Dat snap ik niet. Nu hebben ze de mooiste toestellen en vinden ze het toch weer nodig om bovenop elkaar te gaan staan. Maar het wordt toch weer populair, vooral als demonstratiesport. De Egyptenaren deden dat ook in de woestijn, dat noemden ze piramidebouw.

Het turnen in Nederland is de afgelopen jaren internationaal gaan meetellen. Eerst de damesploeg, die succes op succes stapelde op Europese en wereldkampioenschappen. Een absoluut hoogtepunt was de gouden medaille op de balk van Sanne Wevers tijdens de Olympische Spelen van Rio in 2016. Bij de heren was het Epke Zonderland die goud won op de rekstok tijdens de Olympische Spelen in Londen 2012. Daarnaast werd hij meerdere keren Europees- en wereldkampioen op de rekstok. Eerder was Yuri van Gelder al succesvol aan de ringen, waarmee hij Europees- en wereldkampioen werd.

Waar dat alles naar toe moet weet ik ook niet. Ik voel me de laatste tijd in Kerkrade weer thuis. Dat krijg je als je goed gehuisvest bent. Hopelijk kan ik me hier lekker ontwikkelen. Dan laat ik over 25 jaar weer van me horen.

Gymnastiek